Czarny łabędź to film Darrena Aronofonsky’ego z 2010 roku. Opowiada historię młodej baletnicy, Niny Sayers, która dostaje główną rolę w balecie Jezioro Łabędzie. Musi jednak zagrać dwie zupełnie różne role – Białego Łabędzia oraz Czarnego Łabędzia, które są swoimi przeciwieństwami. Nina jest idealnym Białym Łabędziem. Cicha , łagodna i delikatna. Czarny Łabędź jest z kolei wyzwolony, pewny siebie i zmysłowy. By jednak zagrać Czarnego Łabędzia, musi odkryć swoją drugą stronę. Za tę rolę grająca rolę główną Natalia Portman otrzymała pierwszego w swojej karierze Oscara.
W filmie uwagę zwraca relacja Niny z matką. Nina, że jest zupełnie dorosła, nadal mieszka z matką. Jej pokój wygląda jak pokój kilkuletniej dziewczynki. Cały różowy, w którym jest mnóstwo misiów i innych pluszaków. Widoczne jest, jak bardzo matka Niny jest nadopiekuńcza wobec córki. W filmie znajduje się kilka niepokojących scen, które kładą nowe światło na temat relacji Niny z matką.
Gdy Nina otrzymuje rolę w balecie, jej matka kupuje z tej okazji tort. Nabiera kawałek kremu na palca i każe go oblizać córce. Nina początkowo odmawia, ale ostatecznie spełnia prośbę matki. Która córka z matką robią coś takiego? Po bankiecie, a którym była Nina, matka ją rozbiera jak małą dziewczynkę. W rozmowie ze swoim instruktorem, Nina stwierdziła, że miała chłopaka, ale nigdy nie na poważnie. Mimo to nie była dziewicą. Za każdym razem, gdy wieczorem Nina wychodziła z łazienki, próbowała zrobić to tak, by nie zauważyła jej matka. Prześlizgiwała się do pokoju i nawet próbowała się przed matką zamknąć. Nie chodzi tu przecież o to, że bała się pocałunku na dobranoc, bądź tego, że matka zauważy jej rany. Próby uniknięcia matki wieczorem, tuż przed spaniem przez Ninę, wskazują nawet na pewien rytuał. W jednej ze scen, gdy matka wchodzi do pokoju córki, leżącej już pod kołdrą, matka woła: ,,Jesteś na mnie gotowa?”. Po chwili zjawia się w pokoju córki ubrana w czarny szlafrok i erotyczną czarną bieliznę.
W czasie trwania filmu Nina powoli wyzwala się spod opieki matki. Główna bohaterka w stresujących sytuacjach drapie się aż do krwi. Matka regularnie robi jej oględziny. Pewnego razu Nina odmawia tego. Matce Niny nie podoba się, gdy córka wychodzi ze znajomą do klubu. Próbuje wmówić Lily, rywalce Niny z baletu, że Niny nie ma w domu. Pomiędzy dziewczynami dochodzi do zbliżenia w domu Niny i jej matki (która była wtedy w domu). Pod koniec sceny seksu Lily mówi do Niny ,,My sweet girl”. Tak samo mówi matka Niny do córki. Nina później dowiaduje się, że to nie z Lily spędziła noc. Z kim w takim razie Nina spędziła noc? Odpowiedź nasuwa się dosyć szybko. Nina spędziła tę noc ze swoją matką. Matkę, która ją regularnie molestowała i gwałciła.
Matka molestowała Ninę i dlatego usilnie infantylizowała ją i blokowała jej rozwój emocjonalno-seksualny. Pluszaki, wystrój pokoju, zachowanie – jest to klasyczne działanie rodzica odpowiedzialnego za molestowanie swojego dziecka. W ten sposób, jeżeli ofiara gwałtu nie wykształci w sobie seksualności, nie dojrzy tego, co się jej stało.
Można wnioskować, że od wieku dziecięcego Nina była molestowana. Zatracanie się w tańcu to nic innego jak jeszcze jeden mechanizm obronny, próba uniknięcia traumy. Tak samo zadawanie sobie ran i odchudzanie się (wiemy, że Nina znacznie schudła i wymiotowała). Kobiety będące ofiarami gwałtu chcą się w ten sposób ochronić przed kolejnymi – podświadomie chcą stracić wszelkie cechy płciowe, takie jak piersi lub pupa, aby nikt ich nie pożądał.
Pozostaje pytanie – dlaczego jednak nagle stabilna i opanowana przez matkę sytuacja zaczyna się zmieniać, a Nina traci kontrolę nad swoją psychiką. Przecież przez tyle lat wstecz wszystko to działało – rozwój psychoseksualny Niny był zatrzymany, matka ją regularnie gwałciła, a ona prawie całkowicie uciekła od problemu dzięki baletowi. Jak sugeruje wypowiedź matki na temat drapania, ,, Znów do tego wróciłaś” i ten problem udało się wcześniej ustabilizować. Skąd więc burzliwe zmiany, które możemy zaobserwować w filmie?
Wszystko przez starania Niny o rolę czarnego łabędzia. W wizji instruktora Niny, Thomasa miała ona być uwodzicielska, seksualna, pełna emocji. Nina nigdy taka nie była, ale musiała się taka stać. Aby obudzić swoja psychoseksualną część osobowości. Nina podjęła nieśmiałe działania, jak masturbacja. Wkrótce jednak wszystko przyspiesza i powoli zaczyna zdawać sobie sprawę z tego co robiła jej matka, jednak nie dochodzi to jeszcze do jej świadomości – wzmaga się jedynie mechanizm obronny i dostaje obsesji na punkcie baletu, przyspiesza wszystko (sądzi, że Lily chce zająć jej miejsce itp.). Kulminacja dla fabuły następuje, gdy Lily tłumaczy Ninie, że nie była u niej w domu tego wieczora. Wówczas Nina zaczyna rozumieć, co się stało, dostrzega to, czego nie dostrzegała jej psychika kilkulatka. Teraz jednak przeszła pewne przemiany. Dociera do niej wypierana prawda, że matka ją wykorzystywała i znika blokada jej rozwoju seksualnego. Efektem jest genialny, emocjonujący i wręcz seksualny występ w roli czarnego łabędzia.
Komentarze